Zmiany klimatu dobiły imperium tybetańskie
8 września 2023, 07:53Imperium tybetańskie istniało w latach 618–877 i w szczytowym okresie swojej potęgi konkurowało o wpływy w Azji Środkowej z Chinami dynastii Tang i kalifatem Abbasydów. Upadło w ciągu zaledwie kilku dekad. Naukowcy szukający przyczyn jego rozpadu zwracali dotychczas uwagę przede wszystkim na czynniki społeczno-polityczne, jak konflikty pomiędzy bon, rdzenną religią Tybetu, a buddyzmem. Autorzy najnowszej pracy uważają, że zmiany klimatyczne przyspieszyły upadek państwa.
Tortury zaburzają pamięć
21 września 2009, 18:05W piśmie Trends in Cognitive Sciences profesor Shane O'Mara z Instytutu Neuronauki Trinity College informuje, że tortury nie są dobrą metodą pozyskiwania zeznań. Z jego badań wynika, że podczas tortur dochodzi do zaburzeń w pracy mózgu, które mogą usunąć z pamięci pożądane informacje lub nawet stworzyć fałszywe wspomnienia.
Naukowcy z NASA przypuszczają, że nowy teleskop kosmiczny znajdzie czarne dziury „wagi piórkowej”
8 maja 2024, 14:17Grupa naukowców z NASA prognozuje, że Teleskop Kosmiczny Nancy Grace Roman, który ma zostać wystrzelony w 2027 roku i umieszczony w punkcie libracyjnym L2, może odnaleźć czarne dziury o niezwykle niskiej masie, w tym o masie Ziemi. Odkrycie takich czarnych dziur byłoby niezwykle ważnym krokiem w rozwoju astronomii i fizyki cząstek, gdyż tego typu obiekty nie mogą powstać w ramach żadnego znanego nam procesu fizycznego, mówi William DeRocco, główny autor nowych badań. Jeśli je znajdziemy, wstrząśniemy fizyką teoretyczną, dodaje.
Niemożliwe dla nich nie istnieje
27 października 2009, 10:47Kończyny fantomowe można nauczyć wykonywania nieprawdopodobnych fizjologicznie ruchów. Wg doktora Lorimera Moseleya z Instytutu Badawczego Księcia Walii, oznacza to, że obraz ciała da się stworzyć niezależnie do jakichkolwiek zewnętrznych bodźców czuciowych (Proceedings of the National Academy of Science).
Wikingowie z Danii byli mniej brutalni niż wikingowie z Norwegii
26 września 2024, 08:37Przemoc jest jednym z podstawowych elementów ludzkiego działania i od dawna jest przedmiotem zainteresowania nauki. Uczeni z Norwegii, USA i Niemiec postanowili sprawdzić hipotezę mówiącą, że im silniejsza władza centralna i większa stratyfikacja społeczna, tym mniejszy poziom przemocy w społeczeństwie. Wykorzystali badania archeologiczne, socjologiczne, osteologiczne i filologiczne, by przyjrzeć się dwóm skandynawskim społecznościom z epoki wikingów, w czasie której Skandynawowie stali się słynni z „eksportu przemocy”.
Doskonałe nanokable
10 grudnia 2009, 13:27Grupa naukowców z UCLA Henry Samueli School of Engineering and Applied Science, Purdue University i IBM-a wyhodowała krzemowo-germanowe nanokable, które mogą trafić do tranzystorów przyszłej generacji.
Mikrobiom jelit pomaga w walce z nowotworami
17 kwietnia 2025, 08:41Bakterie mikrobiomu jelitowego potrafią przekształcać kwasy żółciowe – końcowe produkty rozkładu endogennego cholesterolu – w związki, które wspomagają układ odpornościowy w walce z nowotworami poprzez blokowanie sygnalizacji androgenowej. Takie niespodziewane wyniki badań uzyskali naukowcy z Weill Conrell Medicine.
Skrzela nie do oddychania
20 stycznia 2010, 10:03Odruchowo odpowiadamy, że skrzela ryb pojawiły się w toku ewolucji, by umożliwić im oddychanie. Czy jednak na pewno? I czy tylko? Peter Rombough, biolog z Uniwersytetu w Manitobie, twierdzi, że natura stworzyła je, by umożliwić rybom utrzymywanie chemicznej równowagi ze środowiskiem (Proceedings of the Royal Society B).
Rodzina od pokoleń przechowywała starą książkę. Okazało się, że to unikatowy skarb
13 listopada 2025, 10:08W pewnej rodzinie z okolic Bergen od pokoleń znajdowała się stara książka. Rodzinna tradycja mówiła, że pochodziła ona z klasztoru na zachodzie kraju. Niedawno jej członkowie postanowili przekazać ją do Narodowej Biblioteki Norwegii. Gdy konserwator Chiara Palandri po raz pierwszy ją zobaczyła, od razu zdała sobie sprawę, że ma do czynienia z czymś unikatowym. Jej uwagę przyciągnęła niezwykła oprawa. Nigdy nie widziałam niczego podobnego, mówi Palandri. Teraz muzeum wzywa na pomoc międzynarodowych ekspertów, a dotychczasowe badania sugerują, że to jedna z trzech najstarszych, a może najstarsza, zachowana norweska książka.
Dlaczego depresja powoduje inne choroby
26 lutego 2010, 05:46Naukowcy z University of California zidentyfikowali mechanizm, który może wyjaśniać podłoże związku pomiędzy stopniem zadowolenia z życia oraz ryzykiem wielu ważnych chorób. Odkrycie było możliwe dzięki nowej metodzie, która łączy osiągnięcia bioinformatyki, epidemiologii i biologii molekularnej.
